Tuirio Twega – Jose Gatutura

Jose Gatutura是2017年后在肯尼亚大热的流行歌手,他一直将基库尤语作为作词语言,虽然歌词并不是肯尼亚所有人都可以听得懂,但是由于旋律轻快,结合经常常在歌曲中讲述肯尼亚民众经历社会变革中割裂感和苦难的现实(城乡差别、艾滋防治、现代虚无生活),所以在肯尼亚全境受到关注。一些歌词甚至进入基库尤语的俗语。

这里是Tũirio Twega(好点心)的歌词,歌词讲述了一个年轻女性因为去城市生活而抛弃了自己在农村未婚夫的故事。“好点心”使用的将女性比作食物的隐喻在东非地区很多语言里都可以找到的。

视频:墙外 墙内

(除了确定基库尤语的转写正确以外,不保证斯瓦希里语、英语和中文翻译的正确性。参与英语部分翻译的作者也希望匿名。)

—– [0:16] —–

(1) Wahenirie.
Sw.: Ulidanganya.
En.: You lied to me.
中文:你骗了我
(2) Niĩ ndĩ waku wa maisha. Ngoro yakwa ~
Sw.: Mimi ni wako wa maisha. Moyo wangu ~
En.: “I am yours for life”. My heart ~
中文:我一生都属于你。我心归你~
(3) ~ ngĩkũnengera yothe. Mĩaka ikũmi ~
Sw.: ~ nilikupa yote. Miaka kumi ~
En.: ~  I gave it all to you. Ten years ~
中文:我把一切都给了你。这十年~
(4) ~ ndũraga ngwetereire. Ndioĩ wathiĩ ~
Sw.: ~ nilikuwa nikikungoja. Sikujua ulikwenda ~
En.: ~ I have been waiting for you. I didn’t know when you’d go to ~
中文:我一直等着你。我那时不知道你会去~
(5) ~ Nairobi nĩ ũgacenjia. Ndioĩ wathiĩ ~
Sw.: ~ Nairobi na ndio utabadilika. Sikujua ulikwenda ~
En.: ~ Nairobi you would change. I didn’t know when you’d go to ~
中文:~内罗毕,你会改变。我那时不知道你会去~
(6) ~ Nairobi nĩ ũgacenjia. Njokeria mbe~
Sw.: ~ Nairobi ndio utabadilika. Nirudieshie pe~
En.: ~ Nairobi you would change. Return to me that ring ~
中文:~内罗毕,你会改变。把那只戒指还我 ~
(7) ~te ĩyo ndakũgũrĩire, tondũ mbica ~
Sw.: ~te ile niliyokununulia, kwasababu picha ~
En.: ~ that I bought you, because the pictures ~
中文:~那只我买给你的戒指,因为那时我们的照片~
(8) ~ nĩ wagĩikirie kĩoro [ndarĩkia kuo~]
Sw. ~ si umeitupa karoni [Nimeshamwo~]
En.: ~ you threw in the toilet [after I (saw) found]
中文:~你已经扔去了厕所。 [我找到了那一位~]
(9) [~na mũthuri Nairobi.] Na ngĩmenya a~
Sw.: [~na mwanamume Nairobi.] Na nikajua kwamba a~
En.: [~ a man in Nairobi.] And I got to know that he ~
中文:[~在内罗毕的男人] 我后来才知道他 ~
(10) ~gwĩtaga tũirio twega. [Îĩ, na ngakena ~]
Sw.: ~nakuita chakula kizuri. [eeh, na mimi ninafurahi ~]
En.: ~ refers you as good food. [Yes, I am happy ~]
中文:~ 把你叫做”好点心”。[是啊,而且我很开心 ~]
(11) [~ akĩnjĩta tũirio twega.]
Sw.: [~ akiniita chakula kizuri.]
En.: [~ (when) he calls me good food.]
中文:[~ 很开心被叫做“好点心”]

—– [1:11] —–

(12) [Ndathiĩ Nairobi, ~]
Sw.: [Nilikwenda Nairobi, ~]
En.: [When I went to Nairobi, ~]
中文:[我去了内罗毕,~]
(13) [~ mũtũrĩre ũgĩchenjia. Ngĩona wĩra.]
Sw.: [~ maisha yakabadilika. Nikapata kazi.]
En.: [~ life changed. I (saw) found work.]
中文:[~ 生活改变了。我找了工作。]
(14) [Ngĩtuo supervisor. Ngĩgacũka.]
Sw.: [Nikafanywa kuwa supervisor. Mara kwa mara nikawa mweupe]
En.: [I was made supervisor. I became more whitish.]
中文:[我被提拔成主管。我擦去了乡土气。]
(15) [Na ngĩgĩaga tũmadiaba. Ngĩthakara.]
Sw.: [Na nikazidi kuwa mnene. Nikawa mrembo.]
En.: [And I got more ass. I became more beautiful.]
中文:[我身材变得更丰满。我变得更漂亮了。]
(16) [Ngĩhana tũirio twega. Ngĩthakara.]
Sw.: [Nikakaa chakula kizuri. Nikawa mrembo.]
En.: [and looked like good food. I become beautiful.]
中文:[我看上去像“好点心”。我变得更漂亮了。]
(17) [Ngĩhana tũirio twega.] Njokeria mbe~
Sw.: [Nikakaa chakula kizuri.] Nirudieshie pe~
En.: [~ and looked like good food.] Return to me that ring ~
中文:[我看上去像“好点心”。把那只戒指还我 ~
(18) ~te ĩyo ndakũgũrĩire, tondũ mbica ~
Sw.: ~te ile niliyokununulia, kwasababu picha ~
En.: ~ that I bought you, because the pictures ~
中文:~那只我买给你的戒指,因为那时我们的照片~
(19) ~ nĩwagĩikirie kĩoro. [Ndarĩkia kuo~]
Sw. ~ si umeitupa karoni [Nimeshamwo~]
En.: ~ you threw them in the toilet. [After I (saw) found ~]
中文:~你已经扔去了厕所。 [我找到了那一位~]
(20) [~na mũthuri Nairobi.] Na ngĩmenya a~
Sw.: [~na mwanamume Nairobi.] Na nikajua kwamba a~
En.: [~ a man in Nairobi.] And I got to know that he ~
中文:[在内罗毕的男人] 我后来才知道他 ~
(21) ~gwĩtaga tũirio twega. [Îĩ, na ngakena ~]
Sw.: ~nakuita chakula kizuri. [eeh, na mimi ninafurahi ~]
En.: ~ refers you as good food. [Yes, I am happy ~]
中文:~把你叫做”好点心”。[是啊,而且我很开心~]
(22) [~ akĩnjĩta tũirio twega.]
Sw.: [~ akiniita chakula kizuri.]
En.: [~ (when) he calls me good food.]
中文:[~ 很开心被叫做“好点心”。]

—– [2:02] —–

(23) Wahenirie ~
Sw.: Ulidanganya ~
En.: You lied to me ~
中文:你骗了我~
(24) ~ nĩ ũkanjiarĩra twana, tũtue maitũ, ~
Sw.: ~ kwamba ungezaa watoto nami, tumwite jina la mamangu
En.: ~ you would give me children, we name them after my mother, ~
中文:~你骗我说会和我一起生孩子,我们把她叫做我母亲的名字~
(25) ~ kau kangĩ ndue baba. Na rĩu ĩ.
Sw.: ~ na mwingine tumite jina la babangu. Na sasa.
En.: ~ and the other one I name after my father. And now.
中文:~另一个我会把他叫做我父亲的名字。现在呢。
(26) Na nda ya mwanake ũngĩ? Gũtirĩ ũndũ.
Sw.: Na mimba ya mtu mwingne? Sawa.
En.: And pregnant with another man? It’s not a thing.
中文:去和另外一个人生育吗?好吧,无所谓。
(27) Nĩwathũkĩirie maisha. Gũtirĩ ũndũ.
Sw.: Umeharibia maisha. Sawa.
En.: You destroyed my life. It’s not a thing.
中文:你毁了我的人生。好吧,无所谓。
(28) Nĩwathũkĩirie maisha. Njokeria mbe~
Sw.: Umeharibia maisha. Nirudieshie pe~
En.: You destroyed my life. Return to me that ring ~
中文:你毁了我的人生。把那只戒指还我 ~
(29) ~te ĩyo ndakũgũrĩire, tondũ mbica ~
Sw.: ~te ile niliyokununulia, kwasababu picha ~
En.: ~ that I bought you, because the pictures ~
中文:~那只我买给你的戒指,因为那时我们的照片 ~
(30) ~ nĩwagĩikirie kĩoro. [Ndarĩkia kuo~]
Sw. ~ si umeitupa karoni [Nimeshamwo~]
En.: ~ you threw them in the toilet. [After I (saw) found ~]
中文:~你已经扔去了厕所。 [我找到了那一位~]
(31) [~na mũthuri Nairobi.] Na ngĩmenya a~
Sw.: [~na mwanamume Nairobi.] Na nikajua kwamba a~
En.: [~ a man in Nairobi.] And I got to know that he ~
中文:[~在内罗毕的男人] 我后来才知道他 ~
(32) ~gwĩtaga tũirio twega. [Îĩ, na ngakena ~]
Sw.: ~nakuita chakula kizuri. [eeh, na mimi ninafurahi ~]
En.: ~ refers you as good food. [Yes, I am happy ~]
中文:~ 把你叫做”好点心”。[是啊,而且我很开心 ~]
(33) [~ akĩnjĩta tũirio twega.]
Sw.: [~ akiniita chakula kizuri.]
En.: [~ (when) he calls me good food.]
中文:[~ 很开心被叫做“好点心”。]

—– [2:52] —–

(34) [Ndauma gĩcagi,]
Sw.: [Nilitoka shambani, ]
En.: [When I left the village,]
中文:[我离开了村子,]
(35) [Jose, ndoka Nairobi, ndakorire ~]
Sw.: [Jose, nilikuja Nairobi, nilipata ~]
En.: [Jose, when I came to Nairobi, I found ~]
中文:[Jose,我去了内罗毕,我找到了~]
(36) [~ anake handisamu, mena ithũri ~]
Sw.: [~ mwanamume mzuri, wana “kifua”]
En.: [~ handsome men, they have chests ~]
中文:[~我找到了英俊的男士,他们身材很好~]
(37) [~ na mena mbeca nyingĩ. Ngĩkĩrigwo ~]
Sw.: [~ na wana pesa nyingi. Nilishangaa ~]
En.: [~ and they have lots of money, I wondered ~]
中文:[~并且他们有很钱。我就就想~]
(38) [~ ingĩhika gĩcagi atĩa? Ngĩkĩrigwo ~]
Sw.: [~ ningeolewa kivipi kijijini? Nilishangaa ~]
En.: [~ how I could get married in the village, I wondered ~]
中文:[~ 我怎么能嫁到村里去呢?我当时就想~]
(39) [~ ingĩhika mboco-inĩ atĩa?] Njokeria mbe~
Sw.: [~ ningeolewa kivipi kwenye maharagwe?]. Nirudieshie pe~
En.: [~ how I could get married in the beans.] Return to me that ring ~
中文:[~我怎么能嫁到豆子田里呢?] 。把那只戒指还我 ~
(40) ~te ĩyo ndakũgũrĩire, tondũ mbica ~
Sw.: ~te ile niliyokununulia, kwasababu picha ~
En.: ~ that I bought you, because the pictures ~
中文:~那只我买给你的戒指,因为那时我们的照片~
(41) ~ nĩwagĩikirie kĩoro. [Ndarĩkia kuo~]
Sw. ~ si umeitupa karoni [Nimeshamwo~]
En.: ~ you threw them in the toilet. [After I (saw) found ~]
中文:你已经扔去了厕所。 [我找到了那一位~]
(42) [~na mũthuri Nairobi.] Na ngĩmenya a~
Sw.: [~na mwanamume Nairobi.] Na nikajua kwamba a~
En.: [~ a man in Nairobi.] And I got to know that he ~
中文:[在内罗毕的男人] 我后来才知道他 ~
(43) ~gwĩtaga tũirio twega. [Îĩ, na ngakena ~]
Sw.: ~nakuita chakula kizuri. [eeh, na mimi ninafurahi ~]
En.: ~ refers you as good food. [Yes, I am happy ~]
中文:~ 把你叫做”好点心”。[是啊,而且我很开心 ~]
(44) [~ akĩnjĩta tũirio twega.]
Sw.: [~ akiniita chakula kizuri.]
En.: [~ (when) he calls me good food.]
中文:[~ 很开心被叫做“好点心”]

—– [3:43] —–

(45) Ungĩanjĩrĩte
Sw.: Ungeniambia,
En.: Had you told me
中文:如果你告诉我了,
(46) Virgi wĩna mũthuri, ndingĩatindi~
Sw.: Virgina, kwamba ulikuwa na mume, singebakia ~
En.: Virgi(nia) that you had a husband, I would not have kept
中文:Virginia如果你告诉我你有了丈夫,我就不会那时继续
(47) ~re Jose ngĩgũfuata. Ingĩahikĩtie ~
Sw.: mimi Jose kukufuata. Ningekuwa tayari nimemwoa ~
En.: (me) Jose following you. I would have married
中文:我Jose就不会那时继续想着你了。我可能已经结了婚
(48) ~ Wangeci ona e mũhĩnju. Ndĩmũture ~
Sw.: ~ Wangeci hata kama yeye ni mwembamba. Nimchonge~
En.: ~ Wangeci even if she is skinny. I would have formed her ~
中文:~和Wangeci结婚虽然她确实消瘦了些。我可能早就重塑了她
(49) ~ ahane tũirio twega. Ndĩmũture ~
Sw.: ~ akae chakula kizuri. Nimchonge ~
En.: to look like good food. I would have formed her ~
中文:~让她看上去更像“好点心”。我可能早就重塑了她~
(50) ~ ahane tũirio twega. Njokeria mbe~
Sw.: ~ akae chakula kizuri. Nirudieshie pe~
En.: to look like good food. Return to me that ring ~
中文:让她看上去更像“好点心”。把那只戒指还我 ~
(51) ~te ĩyo ndakũgũrĩire, tondũ mbica ~
Sw.: ~te ile niliyokununulia, kwasababu picha ~
En.: ~ that I bought you, because the pictures ~
中文:~ 那只我买给你的戒指,因为那时我们的照片 ~
(52) ~ nĩwagĩikirie kĩoro. [Ndarĩkia kuo~]
Sw. ~ si umeitupa karoni [Nimeshamwo~]
En.: ~ you threw them in the toilet. [After I (saw) found ~]
中文:~你已经扔去了厕所。 [我找到了那一位~]
(53) [~na mũthuri Nairobi.] Na ngĩmenya a~
Sw.: [~na mwanamume Nairobi.] Na nikajua kwamba a~
En.: [~ a man in Nairobi.] And I got to know that he ~
中文:[~在内罗毕的男人] 我后来才知道他 ~
(54) ~gwĩtaga tũirio twega. [Îĩ, na ngakena ~]
Sw.: ~nakuita chakula kizuri. [eeh, na mimi ninafurahi ~]
En.: ~ refers you as good food. [Yes, I am happy ~]
中文:~ 把你叫做”好点心”。[是啊,而且我很开心 ~]
(55) [~ akĩnjĩta tũirio twega.]
Sw.: [~ akiniita chakula kizuri.]
En.: [~ (when) he calls me good food.]
中文:[~ 很开心被叫做“好点心”。]

—– [4:33] —–

(56) [Ndauma gĩcagi,]
Sw.: [Nilitoka shambani, ]
En.: [When I left the village,]
中文:[我离开了村子,]
(57) [Jose ndoka Nairobi, ndakorire ~]
Sw.: [Jose, nilikuja Nairobi, nilipata ~]
En.: [Jose, when I came to Nairobi, I found]
中文:[Jose,我去了内罗毕,我找到了]
(58) [~ anake handisamu, mena ithũri]
Sw.: [~ mwanamume mzuri, wana “kifua”]
En.: [~ handsome men, they have chests]
中文:[我找到了英俊的男士,他们身材很好]
(59) [~ na mena mbeca nyingĩ. Ngĩkĩrigwo ~]
Sw.: [~ na wana pesa nyingi. Nilishangaa ~]
En.: [~ and they have lots of money, I wondered ~]
中文:[并且他们有很钱。我就就想]
(60) [~ ingĩhika gĩcagi atĩa? Ngĩkĩrigwo ~]
Sw.: [~ ningeolewa kivipi kijijini? Nilishangaa ~]
En.: [~ how I could get married in the village, I wondered ~]
中文:[~ 我怎么能嫁到村里去呢?我当时就想]
(61) [~ ingĩhika mboco-inĩ atĩa?] Njokeria mbe~
Sw.: [~ ningeolewa kivipi kwenye maharagwe?]. Nirudieshie pe~
En.: [~ how I could get married in the beans.] Return to me that ring ~
中文:[~我怎么能嫁到豆子田里呢?] 。把那只戒指还我 ~
(62) ~te. ĩyo ndakũgũrĩire, tondũ mbica ~
Sw.: ~te ile niliyokununulia, kwasababu picha ~
En.: ~ that I bought you, because the pictures ~
中文:~ 那只我买给你的戒指,因为那时我们的照片 ~
(63) ~ nĩwagĩikirie kĩoro. [Ndarĩkia kuo~]
Sw. ~ si umeitupa karoni [Nimeshamwo~]
En.: ~ you threw them in the toilet. [After I (saw) found ~]
中文:你已经扔去了厕所。 [我找到了那一位~]
(64) [~na mũthuri Nairobi.] Na ngĩmenya a~
Sw.: [~na mwanamume Nairobi.] Na nikajua kwamba a~
En.: [~ a man in Nairobi.] And I got to know that he ~
中文:[在内罗毕的男人] 我后来才知道他 ~
(65) ~gwĩtaga tũirio twega. [Îĩ, na ngakena ~]
Sw.: ~nakuita chakula kizuri. [eeh, na mimi ninafurahi ~]
En.: ~ refers you as good food. [Yes, I am happy ~]
中文:~ 把你叫做”好点心”。[是啊,而且我很开心 ~]
(66) [~ akĩnjĩta tũirio twega.]
Sw.: [~ akiniita chakula kizuri.]
En.: [~ (when) he calls me good food.]
中文:[~ 很开心被叫做“好点心”]

 

ynshen